De meesten kennen  Queen Anne van de film " The Favourite", met de ondertussen wel volprezen Olivia Colman in de hoofdrol. En ofschoon de historische Queen Anne, die van 1702 tot 1714 haar schoonbroer William de derde opvolgde,  nooit op een Queen Anne stoel heeft gezeten of haar lakens opgeborgen heeft in  een Queen Anne highboy, is er een complete meubelperiode naar haar genoemd.  Begin achttiende eeuw was een tijd van grote veranderingen in de Engelse meubelkunst. Het British Empire breidt gestaag uit . Vanuit het Oosten komen handelschepen toe met Chinese meubelen en lakwerk, exotische houtsoorten worden geïmporteerd. Het beroep van Cabinet Maker ontstaat ook in die tijd. En geïnspireerd door de exotische meubelen durven die cabinet makers de rechthoekige grondvormen loslaten om gebogen vormen te gebruiken om zo zachte overgangen te maken tussen de verschillende meubeldelen. In England is de Queen Anne stijl embryonaal gebleven, vlug opgegaan in de rococo stijl van Chippendale. Maar in de Amerikaanse kolonie , waar men de Engelse meubelen als model gebruikte, heeft de Queen Anne stijl alle tijd gekregen om tot volle wasdom en ontplooiing te komen. Tot wanneer de Federal Style, beïnvloed door Sheraton en Hepplewhite , zijn intrede doet en esthetisch en politiek een nieuwe periode begint. 

 

Wat mij onmiddellijk trof en fascineerde in het Queen Anne meubel was zijn onpretentieuze , simpele maar gracieuze lijn, de subtiele balans tussen de rechte en gebogen lijnen die beweging en elegantie suggereren, samen met een ornamentele ingetogenheid . Dit alles komt op exemplarische wijze tot uitdrukking in de cabriole poot, het kenmerk bij uitstek van de Queen Anne stijl.  Als  sedert de Egyptenaren associeerde men de meubelpoot met de poten van dieren en zocht men in de vormgeveing daar ook voor inspiratie . De cabriole poot is verwant met de Franse  "pied de biche "  en de Chinezen kenden vanaf de Tang dynastie iets gelijkaardigs onder de naam  " waterjufferpoot".  Revolutionair aan deze pootvormen is dat men een template of een mal nodig heeft om op twee loodrechte zijden van één stuk hout de vorm te tekenen om die daarna  in twee zaagbewegingen te kunnen uitzagen. De aldus verkregen ruwe vorm moet dan nog door middel van raspen, vijlen en spookschaven met de hand verder worden vorm gegeven tot men twee elegante complementaire krommingen krijgt, convex boven, concaaf onder. De gehele poot steunt op een eenvoudige, lichte padvoet of clubvoet. Later komt daar de bekende ball and claw foot bij. Esthetisch is de cabriole poot goed geproportineerd in verhouding tot de andere meubeldelen, gracieus en lichtvoetig discreet tegelijkertijd.

Ook op gebied van constructie heeft de cabriole poot voor een revolutie gezorgd. De pootpost kan bovenaan een stuk  uitsteken zodat de poten door middel van pen en gatverbindingen en een (onder)regel aan elkaar  kan vastmaken. Dat maakt het hele meubel veel sterker want bedenk dat voordien de poten door middel van deuvels of pennen onderaan de kast werden vastgemaakt. Een beetje zijwaartse kracht (bv. bij het verschuiven van de kast) was genoeg om de deuvels en dus de poot te doen afbreken. Vandaar - bijvoorbeeld in de William en Mary periode- de noodzaak van veel  (zes tot acht) , zware balluster- of trompetpoten die onderling met strechers waren verbonden. Deze zware onderstructuur kan vanaf de cabriole poot helemaal verdwijnen en dat geeft de ontwerper - maker een nieuwe vrijheid. Zijn er ooit mooiere stoelen gemaakt 

 

Het is Glen Huey, de meubelmaker uit Ohio die een tijd  hoofdredacteur van Popular Woodworking was,  die mij van op afstand geleerd heeft om cabriole poten te maken.  Zie Glen Huey's  Illustrated Guide to Building  Period Furniture, Ohio, 2006.  En eens je de techniek doorhebt, vind ik het maken van een cabriole poot een van de meest plezierige en belonende dingen dat je in houtbewerking kan doen. Je bent niet bezig met verbinden, maar echt met vorm geven van hout, met het creëren van lijnen en verhoudingen door middel van raspen, vijlen, spookschaven en hand-oog coördinatie.

 

 

Deze ladenkast heb ik in opdracht gemaakt. Ze is hoofdzakelijk bedoeld als lingeriekast. Het onderstel is gemaakt van mansonia, de kast van Amerikaanse esdoorn en notelaar fineer.  

De kast hiernaast is gemaakt in opdracht als linnenkast. Onderstel en kroonlijst zijn gemaakt van geëbeniseerde Amerikaanse es. De kast zelf werd gemaakt uit gelamelleerde Europese esdoorn en bubinga fineer voor de deurpanelen

framire en padoek

Ladenkast uit padoek en framire

Maak jouw eigen website met JouwWeb